حل مسئله در ابتدایی
چگونه می توان حل مسئله را به شیوه ی موثری آموزش داد ؟
1- راهبردهای حل مسئله را باید صراحتا آموزش داد .
2- راهبردهای گوناگون کودکان را یاری خواهد کرد .
3- کودکان را باید با مسائلی روبرو کرد که راه حل آنها روشن نیست ، آنان باید به آزمون بسیاری از راههای مختلف حل مسئله تشویق شوند .
4- پیشرفت کودکان در حل مسئله ، به میزان رشد آنها بستگی دارد ، بنابراین آنان به مسایلی که در سطوح متفاوتی از دشواری قرار دارند ، نیازمندند .
5- برای آموزش قوی حل مسئله ، باید به روشهای طبیعی و غیر رسمی متوسل شد .
بسیاری از موقعیتهای مناسب حل مسئله ، در زندگی روزمره ظاهر می شود .
زمان :
تدریس موثر حل مسئله به زمان احتیاج دارد ، دانش آموزان باید برای (( هضم کردن )) و تفکر کافی در مورد مسئله ، یعنی زمان برای درک موضوع ، زمان برای کشف مسیر حل و زمان برای فکر کردن به جواب کاملا وقت داشته باشند .
طرح درس :
فعالیتهای آموزش و زمان باید از طریق برنامه ریزی هماهنگ شوند تا دانش آموزان فرصت پرداختن به مسایل متعدد را داشته باشند ، راهبردهای گوناگون حل مسئله را یاد بگیرند ، آنها را تجزیه و تحلیل کنند و در مورد روشهایی که به کار برده اند ، با یکدیگر بحث کنند .
- مسئله باید بر پایه ی علاقه مندیهای دانش آموزان یا وقایعی که در محیط اطراف آنان رخ می دهد ، باشد یا بتوانید با افزودن نام کودکان کلاستان ، آن مسئله را به یک موضوع شخصی تبدیل کنید .
- حاوی مسایل مربوط به تخمین زدن باشد یا پاسخهای جمع و جوری نداشته باشد .
مثال : در پنج دقیقه چند بار می توانید یک توپ را به بالا پرتاپ کنید و بگیرید ؟ در یک روز و در یک ماه چند بار ؟
- دانش آموزان باید بتوانند ضریب دقت یک موضوع را تعیین کنند .
تکنولوژی :
تحقیقات نشان می دهد که وقتی کودکان از ماشین حساب استفاده می کنند ، به استفاده از راهبردهای بیشتری در حل مسایل تمایل دارند.
دلیل اصلی این تمایل آن است که می توان زمانی را که صرف انجام دادن محاسبات می شود برای استفاده از راهبردهای مسئله صرف کرد . وقتی که محاسبات چندان سنگین نباشد می توان مسایل بیشتری را مورد توجه قرار داد .
برای استفاده از ماشین حساب ، موارد زیر را در نظر داشته باشید :
- آنها توانایی کودک را در حل مسئله افزایش می دهند .
- محاسبات کسل کننده را حذف می کنند و اضطراب کودک را مورد ناتوانی از انجام دادن محاسبات صحیح از بین می برند .
- باعث می شوند که زمان برای پرداختن به مسایل بیشتر شود یا زمان بیشتری برای دقیق شدن در مسایل وجود داشته باشد .
- فرصت اندیشیدن به مسایلی را ، که پیچیدگی بیشتری دارند یا مسایلی که با داده های واقعی سروکار دارند ، فراهم می آورند .
- سبب به وجود آمدن انگیزه و اعتماد به نفس برای حل مسایل می شوند.
چه راهبردهایی باید برای حل مسئله تدریس شود ؟
هیچ کس نمی تواند به موضوع حل مسئله بیندیشد ، بی آنکه سهم عظیم (( جورج پولیا )) و کتابها و مقالات بیشمار او در این زمینه را در نظر نیاورد او یک مدل چهار مرحله ای برای حل مسئله پیشنهاد می کند :
- نخست مسئله را درک کنید
- دوم ، نقشه ای برای حل آن طرح کنید .
- سوم ، نقشه را اجرا کنید .
- چهارم ، برای امتحان کردن جواب به دست آمده ، به عقب برگردید .
این مدل مبنایی برای حل مسئله تشکیل می دهد که در بیشتر کتابهای ریاضی مدارس ابتدایی مورد استفاده قرار می گیرد . بنابراین ، دانش آموزان دیدن ، طرح نقشه ، عمل و وارسی را می آموزند.
حل مسئله : استفاده از دستورالعمل 5 مرحله ای :
برای حل یک مسئله :
1- سوال را درک کنید .
2- داده های لازم را بیابید
3- برای کاری که باید انجام دهید ، نقشه ای بکشید .
4- جواب را پیدا کنید .
5- با برگشت به عقب ، جواب را آزمایش کنید.
رضا برای پخش روزنامه های خود 79 مشتری دارد ، هریک از مشتریها ، هر دو هفته 250 تومان به او می پردازند . او یکبار 500 تومان نیز انعام گرفت کل پولی را که او به دست آورد ، چقدر است ؟
1- سوال را درک کنید.
به طور کلی رضا چقدر پول از طریق مشتریان و گرفتن انعام به دست آورده است ؟
2- داده های لازم را بیابید.
79 مشتری ، هریک 250 تومان پرداخته اند . 500 تومان هم انعام داده اند .
3- برای کاری که باید انجام بدهید ، نقشه ای بکشید .
دو عمل لازم است ، برای پیدا کردن مقداری که رضا از طریق روزنامه ها به دست آورده است ، ضرب می کنیم ، سپس این مقدار را با انعام جمع می کنیم .
4- جواب را پیدا کنید.
......... ...........
به طور کلی رضا ............ تومان به دست آورده است .
5- با برگشت به عقب جواب خود را آزمایش کنید .
کل پولی که از بابت پخش روزنامه به دست آمده تومان یا ......... تومان است .
............ تومان باضافه انعام در مجموع ........ تومان است ، بنابراین جواب ، ....... تومان معقولانه به نظر می رسد .
ارزشیابی مسئله به موارد زیر توجه داشته باشید :
- دانش آموزان را با موقعیتهای حل مسئله روبرو کنید و واکنش آنان را زیر نظر داشته باشید .
- با دانش آموزان گفتگو کنید .
- دانش آموزان را ترغیب کنید تا نحوه ی حل یک مسئله را برای گروههای دیگر توضیح دهند .
- دانش آموزان را ترغیب کنید تا نحوه ی حل مسئله را به دانش آموز دیگری یاد بدهد .
باسلام وعرض ادب خدمت دوستان گرامی. این وبلاگ از مورخه ۱۹/۸/۸۸ جهت اطلاع رسانی مطالب علمی و آموزشی راه اندازي گرديده است که امیدواریم گامی کوچک در این عرصه برداشته باشیم .